Als je ooit een echte Chinese theeceremonie hebt meegemaakt, dan heb je vast wel gemerkt dat de thee artiest de thee vanuit de theepot eerst in een pitcher giet. Zo’n karafje staat bekend als een “gong dao bei”, wat letterlijk “eerlijkheidskopje” betekent. In het Engels word dit vaak een 'fairness pitcher' genoemd. In Nederland, worden zulke thee tools erg weinig gebruikt, waardoor er nog niet echt een algemene term beschikbaar is. Wellicht dat een 'theekarafje' of 'theekannetje' een geschikte term is hiervoor.
De geschiedenis van dit stuk theewaar dateert terug uit de tijd van de Ming Dynastie, toen losse thee meer populair begon te worden ten opzichte van de samengeperste thee in blokken en schijven. In dit artikel bespreken we het belang van zo'n pitcher.
Waarom zou je een Fairness Pitcher moeten gebruiken?
De trektijd is belangrijk voor de smaak van thee, helemaal wanneer je zwarte thee, oolong en pu erh thee maakt. Wanneer je thee op de Chinese manier bereid zijn de bereidingstijden bijzonder kort: meestal maar 10 tot 15 seconden.
Stel je voor je trekt thee voor 10 seconden in een klein theepotje en daarna begin je de thee achterelkaar te schenken in 6 kopjes. Het resultaat zal dan ongeveer zoals in het plaatje hieronder zijn:
Zoals je kan zien heeft elk kopje een andere kleur en daarom ook een verschillende smaak intensiteit. Je kan je dan ook wel voorstellen waarom het moeilijk is om samen van “dezelfde thee” te genieten.
Dat is ook niet gek, als je je bedenkt dat het thee in het eerste kopje 10 seconden in het theepotje heeft gezeten terwijl thee in het laatste kopje wellicht wel 20 seconden. Dat is een verschil van 100% in bereidingstijd! De intensiteit van de thee veranderd zelfs in de seconden waarin je de thee uit de theepot giet. De smaak zal ook per kopje verschillen.
Opmerking: We hebben deze porseleinen kopjes gebruikt, omdat ze de natuurlijk smaak van de thee niet beïnvloeden. Bovendien maakt hun witte uiterlijk het mogelijk om de natuurlijke kleur van de thee te beoordelen.
Om dit op te lossen moet je daarom de thee eerst in een Fairness kannetje gieten. Dit zorgt ervoor dat de concentratie en smaak van de thee gelijk is. Hieronder kan je namelijk zien dat alle theekopjes dezelfde kleur hebben. We hebben dezelfde thee en dezelfde trektijd toegepast, maar nu hebben we de thee eerst nog in een “gong dao bei” gegoten:
Nu kan je zien dat elk kopje dezelfde kleur heeft! Nu kan je samen met je theevrienden gaan zitten, praten en drinken van dezelfde thee.
Andere voordelen van een Fairness Cup
Er zijn drie andere voordelen aan het gebruiken van een Fairness Pitcher:
Verdelen van thee
Omdat een fairness karafje geen deksel heeft, kan je de hoeveelheid thee die erin zit nog zien. Dit helpt bij het verdelen van de thee. Want wanneer je de gewone theepot gebruikt kan het zo zijn dat je volle kopjes giet in het begin, maar bij het laatste kopje tekort komt.
Bereidingen samenvoegen
Je kan een fairness pitcher ook gebruiken om thee van meerdere treksessies bij elkaar te voegen. Soms bereid je wellicht te veel thee om in een keer op te drinken. Deze kan je laten zitten in het karafje en later een extra bereiding toevoegen. Hierdoor is de thee weer goed op temperatuur. Ook kan het zijn dat je per ronde niet genoeg thee bereid doordat je theepotje te klein is. Door een karafje is het mogelijk om twee bereidingen samen te voegen tot één.
Optioneel gebruik van een filter
Een ander voordeel van een pitcher is dat je een filter er bovenop kan plaatsen. Dit is gebruikelijk en zorgt ervoor dat er geen kleine blaadjes in de thee komen. De meeste kleine blaadjes blijven in de theepot, maar om het nog betere thee te zetten kan je toch beter een filter op de pitcher zetten. Sommige pitchers hebben zelfs een ingebouwd filter.
Dus in conclusie, met een Fairness Cup heeft elk kopje dezelfde smaak, en dezelfde hoeveelheid thee. Het is dan “fair”(eerlijk) voor iedereen! Want wees nou eerlijk, als je samen van thee wilt genieten, wil je natuurlijk ook dat iedereen dezelfde thee drinkt, met dezelfde smaak.
Ik heb nog geen theekarafje! Wat nu?
Ga er een halen! Als je een beperkt budget hebt kan je altijd een universele glazen theekarafje halen die bij elke thee-set past die je hebt. Een glazen of porseleinen zou het beste zijn want die beïnvloeden de smaakt van de thee niet.
Gelijke thee schenken zonder pitcher
Je wilt geen karafje aanschaffen, maar toch het probleem oplossen? In plaats van alle kopjes gelijk vol te gieten, giet je een beetje in elk kopje. Wanneer je het laatste kopje heb gehad, begin je weer van voor af aan bij het eerste kopje, totdat alle thee is verdeeld. Dit zorgt voor een betere verdeling van de smaak. Zeker wanneer je in redelijke tempo doorgiet.
Fairness pitcher materialen
De materialen die worden gebruikt voor pitchers zijn voornamelijk glas, keramiek en yixing klei. Zoals eerder gezegd beïnvloeden glas en porselein de smaak van thee niet. Glazen karafjes laten duidelijk de kleur en het volume van de drank zien, en daarom zijn deze ook het populairst.
Yixing klei beïnvloed de smaak wel. Deze worden vooral gebruikt om de smaak van oolong en pu erh positief te beïnvloeden. Wil je meer weten over Yixing? Lees dan dit artikel: Waarom een Yixing theepot
Als je die video hieronder bekijkt, zie je een Yixing reis-set, die ook een van Yixing klei gemaakte Fairness Pitcher bevat: