Cafeïne en Thee

Bevat thee cafeine? Ja zeker, maar welke factoren bepalen hoeveel cafeïne een kop thee bevat? En bestaat thee zonder theine? Ontdek de feiten en mythen.

Cafeïne of theïne?

Cafeïne in thee was voor het eerst ontdekt in 1827. Oorspronkelijk werd cafeïne in thee 'theïne' genoemd. Later werd echter aangetoond dat de theïne identiek is aan cafeïne in koffie, waardoor de term 'theïne' werd niet meer werd gebruikt. Terwijl de cafeïne in koffie en thee technisch identiek is, is de ervaring anders als gevolg van drie belangrijke factoren:

  • Hoeveelheid: Er is aanzienlijk minder cafeïne in de gemiddelde kopje thee: vooral cafeïne in witte en groene thee, omdat deze worden getrekt met kortere tijden en koelere temperaturen.
  • L-theanine: een aminozuur dat alleen in thee voorkomt, heeft een ontspannend effect dat de nervositeit van cafeïne tegengaat.
  • Opname: Bij het drinken van koffie voelt men direct een positief effect op de mentale concentratie en alertheid. Dit komt doordat cafeïne in koffie in een korte tijd door het lichaam wordt opgenomen. De hoge niveaus van antioxidanten in thee vertraagt echter de absorptiesnelheid. Hoewel thee een minder sterk effect als koffie, werkt het echter wel langer, en voorkom je hierdoor een dip (wat vaak bij koffie voorkomt). 

Zoals je in de illustratie hieronder kan zien, wordt cafeïne in koffie inderdaad sneller opgenomen door het lichaam. In vergelijking met koffie is dit proces langzamer voor theezakjes. Met losse thee zie je dat dit nog langzamer gaat doordat de cafeïne verspreid is over verschillende trekbuurten, terwijl theezakjes maar 1 keer getrokken kunnen worden. De absorptiesnelheid voor losse thee is echter afhankelijk hoe snel je je kopje opdrinkt en opnieuw dezelfde bladeren opnieuw trekt.

koffie thee cafeïne opname absorptie

Thee cafeïne mythe

Een recente mythe over het cafeïnegehalte tussen koffie en thee is dat thee bevat meer cafeïne dan koffie. Hoewel dit waar is bij het meten van koffie en thee in de droge vorm, dit is niet het geval wanneer koffie en thee in gezette vorm wordt vergelijken. Immers, gewoonlijk gebruiken we 3 gram per kop thee en 10 gram per kop koffie.

Het resultaat is dat een gemiddelde kop thee 25-40 mg cafeïne bevat en koffie ongeveer 90mg cafeïne.

Een andere misschien wel grotere mythe is dat decaf thee geen cafeïne bevat. Dit is onjuist. Lees hier meer over in de volgende paragraaf.

koffie thee cafeine theine tabel vergelijking

Thee zonder theïne

Er is veel bezorgdheid van bezoekers van onze site over de mogelijke negatieve effecten van te veel cafeïne inname. Cafeïne tolerantie varieert erg sterk tussen individuen. Een veel voorkomende misvatting is dat de degenen die cafeïne intolerant zijn decaf thee moeten drinken. Cafeïnevrije thee bevat in feite nog steeds ongeveer 5-10 mg per kopje.

Om de inname van cafeïne volledig te elimineren, moet men overschakelen op kruidenthee. Deze zijn namelijk niet gemaakt van de Camellia sinensis thee plant. Kruidenthee, zoals Chrysantenthee en rooibos thee is gemaakt van planten die niet gerelateerd zijn aan de Camellia sinensis, en ze zijn van nature cafeïne vrij.

Verder is het handig om te weten dat een bepaald chemisch stofje wordt gebruikt om op cafeïne uit thee te trekken. Tot nu toe zijn wetenschappers in staat om pure cafeine uit thee te trekken, die worden gebruikt in de productie van commerciele dranken zoals cola en energiedranken. Bij het verminderen van cafeïne met als doel de theebladeren zoveel mogelijk in zijn natuurlijke staat the behouden voor consumptie, gaat echter ten koste van de kwaliteit en de smaak. En zoals eerder vermeld, zal er altijd nog een kleine hoeveelheid theïne achterblijven.

Zelf thuis decaf thee maken?

Verder bestaat er een misvatting dat je je decaf thee door kortere trektijd toe te passen voor thee en de eerste de brouwsel de eerste keer weg te gooien. De theorie is dat de meeste cafeïne weggespoeld bij de eerste keer trekken. De waarheid is echter dat bij de eerste keer ongeveer 9% van de cafeïne is vrijgekomen. Verder worden anti-oxidanten sneller vergelaten in de eerste ronde, waardoor het 'wassen'  zowel de cafeïne vermindert als de gezondsvoordelen van thee. Zie hieronder een tabel uit een studie Hicks et al over hoeveel % theïne uit thee wordt verwijderd bij verschillende trektijden.

  • 30 seconden: 9% 
  • 1 minuut: 18%
  • 2 minuten: 34%
  • 3 minuten: 48%
  • 4 minuten: 60%
  • 5 minuten: 69%
  • 10 minuten: 92%
  • 15 minuten: 100%

Zoals je kan zien wordt bij een spoelbeurt van 30 seconden slechts 9% theïne verwijderd. Pas na 15 minuten zit je op 100%, maar hoeveel smaakt blijft er dan nog over van de thee? Andere studies die met verschillende percentages komen, maar steunen allemaal de feit dat je maar heel weinig theïne kan wegspoelen.

Thee cafeïne factoren

De hoeveelheid cafeïne in thee afhankelijk van een aantal factoren, zoals de wijze en duur van trekken/zetten.

Bladtype

Studies tonen ook aan dat de type bladeren invloed heeft op de cafeïnegehalte in thee. De jongste bladeren, hoogst op de plant, bevatten de grootste concentratie van cafeïne en antioxidanten.

Temperatuur en trektijd

De grootste impact op cafeïnegehalte is de temperatuur van het water en trektijd. Zwarte, oolong, groene en witte thee bladeren verschillen niet veel van elkaar qua cafeïne gehalte. Maar een thee dat vijf minuten is getrekt in kokend water gaat VEEL meer cafeïne dragen aan de kop dan een thee getrekt gedurende twee minuten in 80 graden water. Omdat witte thee en groene thee vaak met lagere temperatuur wordt getrokken, bevat de gemiddelde kop minder cafeïne.

Theezakjes in vergelijking tot losse thee

Houd er ook rekening mee dat theezakjes gebroken bladeren bevatten die meer cafeïne vrijlaten bij het trekken, wat ook in mindere mate geldt voor zeer fijne losse thee. Dit komt omdat meer oppervlakte van de thee in aanraking komt met water. Waar je ook rekening mee moet houden is dat losse thee vaak meerdere keren getrokken kan worden. Bij elk trekbuurt komt er wat cafeïne. Hierdoor kan je alsnog net zoveel cafeïne binnenkrijgen als bij theezakjes, hoewel verspreid over een langere tijdsperiode.

Cafeïne in cold brew ijsthee

We hebben de volgende vraag van Margit ontvangen:

"Ik heb de afgelopen maanden veel cold-brew thee gedronken, van zowel witte- als groene thee bladeren. Deze bladeren laat ik 24 tot 48 uur in koud water in de koelkast weken voordat de thee gedronken wordt. Er komt dus geen hitte of heet water aan te pas. Kunt u mij vertellen wat na 24 / 48 uur het caffeïne-gehalte in de koud-gezette thee is? Alvast bedankt!"

Het antwoord is erg afhankelijk van welke soort thee is gebruikt en wat de verhouding van thee tot water is. Over het algemeen gaat men ervanuit dat cold brew thee ongeveer 2/3 van de cafeïne van een gewone kop thee heeft.

 

Wat is dit? Vink "Onthoud mij" om uw winkelwagen op deze computer te raadplegen, ook als u niet ingelogd bent.